Urząd Miasta Częstochowy

Dzielnica obejmuje teren od al. Jana Pawła II na południu, do ul. Traugutta i Promenady na północy i od ul. Łódzkiej do przedłużenia ul. Szajnowicza-Iwanowa na zachodzie, do ul. Wały Dwernickiego na północnym wschodzie.

Od końca XIX w. tereny leżące na północ od ul. Jasnogórskiej w kierunku Kiedrzyna należały do sąsiadujących ze sobą zakładów ogrodniczych i gospodarstw rolnych Zawadów, Szczecińskich, Hofmanów, Szwakopfów i Jastrzębskich. Od początku lat 30. XX w. dzielnica o nazwie Zawady o charakterze ogrodniczym, ograniczona ulicami: Borelowskiego (wcześniej ul. Głęboka) od północy, Chłopickiego (przedtem Ciemna) i Dembińskiego (wcześniej Pomologiczna) na południu, Wały Dwernickiego (wcześniej Lewe Wały) i Kiedrzyńską. W 1958 rozpoczęto planową zabudowę dzielnicy, która od 1960 nosi nazwę Tysiąclecia. Główną arterię komunikacyjną zaprojektowaną przez architektów Irenę i Czesława Kotelów stanowi al. Armii Krajowej (wcześniej przedłużenie ul. Kościuszki, następnie do 1990 ul. Aleksandra Zawadzkiego), wzdłuż niej od 1959 linia tramwajowa (łącząca dzielnicę z Rakowem), przedłużana wraz z rozwojem dzielnicy; pętla przy ul. Worcella, od 1971 przy zbiegu ulic 16 Stycznia (Kiedrzyńska) i Zawadzkiego (w miejscu obecnego Centrum Handlowego Promenada). Przy al. AK znajdują się: obiekty należące do Politechniki Częstochowskiej (PCz) i Akademii im. Jana Długosza (AJD): administracyjne, dydaktyczne, aule, biblioteki, planetarium, Akademickie Centrum Kultury z Klubem „Politechnik” (sala widowiskowa i hala sportowa); charakterystyczne budynki mieszkalne: falowiec (wzniesiony w 1974), wieżowce (tzw. cztery wieżowce, wg proj. Włodzimierza Ściegiennego i Jadwigi Majkowskiej), mrówkowiec (oddany do użytku w 1971), wysoki biurowiec (zbudowany w I poł. lat 70, dawna siedziba przedsiębiorstw Komobex i Biprorud). Szereg budynków postawionych przez Częstochowską Spółdzielnię Mieszkaniową „Nasza Praca”, która w latach 70. swoim działaniem objęła teren dzielnicy; do spółdzielni należą m.in. kluby o charakterze kulturalno-oświatowym i rekreacyjno-sportowym przy ul. AK 66 (mrówkowiec) i ul. Broniewskiego 3 oraz powstała w 1992 Telewizja Lokalna Orion z własnym studiem. W dzielnicy: obiekty sportowe i rekreacyjne: hala sportowa „Polonia” i pływalnia letnia (przy ul. Dekabrystów), miejski stadion lekkoatletyczny i boisko piłkarskie (przy ul. Dąbrowskiego), hala sportowa przy Zespole Szkół im. dr. W. Biegańskiego, ścieżki rowerowe (wzdłuż al. AK, ul. Dekabrystów i Szajnowicza-Iwanowa), place rekreacji ruchowej; placówka ochrony zdrowia: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. NMP (wybudowany w 1961 przy ul. PCK, do 2009 Wojewódzki Szpital Zespolony im. W. Orłowskiego); zakłady przemysłowe przy ul. Dekabrystów i Rolniczej: do lat 90. Fabryka Pras Automatycznych „Wykromet”, Częstochowska Fabryka Artykułów Muzycznych „Melodia”, Fabryka Pomocy Naukowych (przy ul. Brzeźnickiej), obecnie funkcjonują: Brembo – producent systemów hamulcowych i TRW; świątynie parafii rzymsko-katolickich: św. Jadwigi Królowej przy ul. gen. Zajączka (wzniesiona 1983–91), św. Wojciecha przy ul. Brzeźnickiej 59 (1978–85), św. Benedykta, Mateusza, Izaaka i Krystyna Pierwszych Męczenników Polski przy ul. Obrońców Westerplatte 37 (1991–98), Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa przy al. Jana Pawła II 82 (1995–2000), Nawiedzenia NMP przy ul. Okólnej 113 (1997), św. Kazimierza Królewicza przy ul. Brzeźnickiej 45 (1999–2000). Na terenie dzielnicy cmentarz Kule (ograniczony ulicami Rolniczą, Dekabrystów i Fieldorfa-Nila) użytkowany od 1884; tu kaplica Przemienienia Pańskiego (wzniesiona 1898), nagrobki autorstwa znanych rzeźbiarzy i kamieniarzy częstochowskich, kwatera żołnierzy radzieckich z pomnikiem dłuta Stefana Policińskiego. Do nekropolii (od ul. Rolniczej) przylegają Rodzinne Ogrody Działkowe (w 1900–1939 była to żydowska ferma ogrodnicza). Obiekty historyczne: budynek dawnych koszar (obecnie ul. Dąbrowskiego 69), wybudowanych w 1902–08 przez Karola Zawadę dla rosyjskich 7 i 8 pułków strzelców, 1918–39 stacjonował tu 27 pułk piechoty, 1939–45 obóz jeniecki Nordkaserne (należący do stalagu 367), w którym przetrzymywano w 1939 polskich, od 1941 radzieckich, a od 1944 także włoskich jeńców wojennych, 1948–50 funkcjonowała tu Wyższa Szkoła Administracyjno-Handlowa, 1950–60 Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 1949–55 Szkoła Inżynierska, od 1952 szkoły medyczne (obecnie III LO im. W. Biegańskiego), od 1955 Politechnika Częstochowska, od 1957 Studium Nauczycielskie, willa Hoffmanów z końca XIX w. (przy ul. Zbierskiego); artystyczne: mozaiki Stanisława Łyszczarza na ścianach auli AJD i hali sportowej Klubu „Politechnik” (przy al. AK), rzeźby: Szymona Wypycha (na skwerze Kaliny Jędrusik i Tańczące dzieci przy ul. Dekabrystów 9/17), Władysława Łydżby (Ryby przy skwerze k. mrówkowca, Gołębie przy zbiegu ul. PCK i al. AK, oraz Matka z dzieckiem przy Promenadzie Niemena), rzeźby w Galerii Sztuki Odlewniczej im. Wacława Sakwy na Wydziale Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów PCz.

• Obszar dzielnicy
• Skład Rady Dzielnicy
• Radni Miasta Częstochowy z terenu dzielnicy