Urząd Miasta Częstochowy

Obszar dzielnicy ograniczony: (od północy) od przecięcia rzeki Stradomki i torów kolejowych Częstochowa – Katowice, Stradomką, linią kolejową Częstochowa – Opole, ul. Rydza-Śmigłego, Jagiellońską, Źródlaną, do torów tramwajowych, Iglastą, DK-1, Daniłowskiego, do torów kolejowych do Katowic, torami do rzeki Stradomki.

Osada Ostatni Grosz rozwinęła się w XVIII w. na terenach należących do dóbr Błeszno, w pobliżu karczmy o tej nazwie – przy trakcie od strony Krakowa. W 1791 w osadzie było 9 domów, mieszkały w nich 44 osoby. 22 I 1863 las w Ostatnim Groszu był miejscem zbiórki młodych częstochowian udających się do powstania. W 1868 Ostatni Grosz liczył 15 domów i 100 mieszkańców. Gwałtowny rozwój przedmiejskiej osady nastąpił z chwilą uruchomienia fabryki włókienniczej na gruntach byłego folwarku; budowę tkalni i bielnika rozpoczął w 1882 Władysław Kronenberg, w 1885 sprzedał obiekt firmie „Hille i Dietrich”, która uruchomiła przędzalnię i tkalnię juty. Kolejnym właścicielem zakładu była francuska spółka Towarzystwo Przędzalnicze „La Czenstochovienne” (potocznie: „Częstochowianka”). W pobliżu zakładu powstało w końcu XIX w. osiedle fabryczne (domy zachowały się), od 1900 funkcjonowała szkoła przyfabryczna. W 1939 przy ul. Szczytowej powstał nowy budynek dla Szkoły Powszechnej nr 8 (wg projektu Edwarda Usakiewicza). W 1909 w pobliżu rzeki Stradomki oddano do użytku nowoczesną rzeźnię miejską, która posiadała oświetlenie elektryczne, gorącą wodę i system filtrów. Teren Ostatniego Grosza został włączany w obręb Częstochowy w 1915. Uchwałą Rady Miasta z 1928 przyłączono grunty drobnych właścicieli Ostatniego Grosza (liczące 15,5 ha) wraz z osadą młynarską Bór Kazimierzów (15,05 ha), w 1929 Rada Miasta przyjęła uchwałę o przyłączeniu kolejnych gruntów z majątku Błeszno AB, w 1930 dokonano zmian w przebiegu granic miasta. Ostatni Grosz był do 1939 jedną z 21 dzielnic miasta, obejmował obszar 89, 38 ha (1,9 % powierzchni miasta), w 1937 liczył 6.155 stałych mieszkańców. Przykładem budownictwa doby industrializacji z przełomu XIX i XX w. są budynki robotnicze przy ul. Bardowskiego. W dzielnicy zachowały się do dziś budynki drewniane z początku XX w. W dzielnicy znajdują się SP nr 17 im. Stanisława Wyspiańskiego z oddziałami integracyjnymi (szkołę oddano do użytku w 1925 – do 1939 nosiła imię Józefa Piłsudskiego), SP nr 8 (przy ul. Szczytowej 28/30), początkowo była to elementarna szkoła fabryczna (przy „Częstochowiance”'), później mieściła się przy ul. Pięknej 6 (dziś: ul. Równoległa), gmach nowej szkoły zbudowanej ze składek mieszkańców Ostatniego Grosza miał być przekazany do użytku we wrześniu 1939 r., nauka rozpoczęła się dopiero po zakończeniu wojny. Od 1999 działa w tym budynku Gimnazjum nr 8. Charakterystycznym obiektem dzielnicy jest kościół św. Antoniego z Padwy przy ul. Wysokiej (parafia erygowana została w 1936), zaprojektowany przez architekta Zygmunta Gawlika; jego budowę rozpoczął ks. Stefan Jastrzębski w 1938, kościół został konsekrowany w 1956. Przy ul. Wysokiej znajduje się ośrodek „Caritasu”.

• Obszar dzielnicy
• Skład Rady Dzielnicy
• Radni Miasta Częstochowy z terenu dzielnicy